Kızamık, öksürük veya hapşırık yoluyla diğer insanlardan kızamık virüsüyle temas eden kişilerde meydana gelen virüs kaynaklı bir hastalıktır. Kızamık virüsü, hapşırık veya öksürme yoluyla havada yayılarak bulaşabilir. Bu nedenle kızamık, diğer insanlarla yakın temas halinde olan kişiler arasında yaygın bir şekilde görülür.
Kızamığın nedeni, morbillivirus adı verilen kızamık virüsüdür. Kızamık virüsü, solunum yollarında enfeksiyona neden olur. İlk semptomlar genellikle ateş, öksürük, burun akıntısı ve gözlerde kızarıklık şeklinde ortaya çıkar. Bunların yanı sıra, hastaların bir kısmında döküntü, baş ağrısı, boğaz ağrısı ve vücut ağrıları gibi semptomlar da görülebilir.
Kızamığın ana nedeni, aşısız veya eksik aşılanan kişilerdir. Kızamık aşısı, kızamık hastalığına karşı koruyucu olduğu için aşılanma, kızamık gibi virüs kaynaklı hastalıkların yayılmasını engellemek için önemlidir.
Kızamığın Belirtileri
Kızamık virüsüyle enfekte olan kişilerde, belirtiler genellikle 10-14 gün sonra ortaya çıkar ve şiddetli bir şekilde devam eder. Enfekte olmuş kişilerin ilk belirtisi, yüksek ateştir. Ayrıca, öksürük, burun akıntısı ve gözlerde kızarıklık da sıkça görülen belirtilerdir. Kızarıklık, gözlerdeki konjonktivit olarak da bilinir ve gözlerde kızarıklığa, kaşıntıya ve sulanmaya neden olabilir.
Kızamığı diğer bir belirtisi ise döküntüdür. Bu döküntüler, vücutta genellikle saç çizgisinden başlar ve yüzden diğer beden bölgelerine doğru yayılır. Döküntüler genellikle küçük, kırmızı lekeler halinde başlar, daha sonra büyür ve içi sıvı dolu kabarcıklara dönüşür. Bu kabarcıkların patlamasıyla ciltte yaralar oluşabilir.
Bunların dışında kızamık enfeksiyonu olan insanlar, genellikle boğaz ağrısı, yorgunluk, iştahsızlık, baş ağrısı, kas ağrısı ve halsizlik gibi belirtiler de yaşarlar.
Kızamık Komplikasyonları
Kızamık komplikasyonları oldukça önemlidir ve bazen ciddi sonuçlar doğurabilir. Hamile kadınlar, bağışıklık sistemi zayıf olan insanlar ve bebekler, bu komplikasyonlar için daha yüksek risk altındadır. Kızamığın neden olduğu en ciddi komplikasyonlar arasında zatürre, orta kulak enfeksiyonu ve beyin iltihabı yer almaktadır.
- Zatürre: Solunum yollarındaki enfeksiyonlar, zatürreye yol açabilir ve kızamık, bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde bu riski artırabilir.
- Orta kulak enfeksiyonu: Kızamık enfeksiyonu, kulakta da enfeksiyona neden olabilir ve bu da orta kulak enfeksiyonuna yol açabilir.
- Beyin iltihabı: Kızamık enfeksiyonunun nadir fakat ciddi bir komplikasyonu da beyin iltihabıdır. Bu durum, kızamığı geçiren her 1000 insandan birinde görülür ve ölümcül olabilir.
Kızamık komplikasyonları bireylerin hayatını tehdit edebilir, bu nedenle kızamık aşısı, özellikle risk altındaki kişiler için oldukça önemlidir. Ancak, yine de komplikasyonlar görüldüğünde, hasta genellikle semptomatik tedavi uygulanmakta ve hastanın bağışıklık sistemi enfeksiyonla savaşmaktadır.
Kızamık Komplikasyonları Nelerdir?
Kızamık enfeksiyonu bazen ciddi komplikasyonlara neden olabilir. Zatürre, orta kulak enfeksiyonu ve beyin iltihabı en sık görülen komplikasyonlardır.
Zatürre, kızamığa bağlı olarak akciğerde enfeksiyona neden olabilir ve ağır düşerek ölümcül olabilir. Orta kulak enfeksiyonu, orta kulağın arkasına yerleşen en sık enfeksiyondur ve işitme kaybına neden olabilir. Beyin iltihabı ise nadir bir komplikasyondur ancak ciddi ve potansiyel olarak ölümcül bir durum olarak kabul edilir. Kızamık enfeksiyonu geçiren her bin kişiden biri beyin iltihabıyla karşılaşabilir.
Bu ciddi komplikasyonların özellikle hamile kadınlar, bağışıklık sistemi zayıf olanlar ve bebekler için daha büyük riskleri vardır. Özellikle bağışıklık sistemi zayıf olan bireylerin kızamıktan korunmak için aşılama yapmaları önerilir. Aşı, kızamık enfeksiyonunu önlemede en etkili yöntemdir.
Beyin İltihabı Nedir?
Beyin iltihabı, nadir görülen, ancak potansiyel olarak ölümcül bir kızamık komplikasyonudur. Kızamık virüsünün beyne yayılması sonucu oluşur ve her 1000 kızamık enfeksiyonu geçiren insandan birinde görülür. Beyin dokularının iltihaplanması sonucu beynin normal fonksiyonları etkilenir ve çok ciddi semptomlara yol açar. Yüksek ateş, baş ağrısı, şuur kaybı, koma, epileptik nöbetler, kas seğirmeleri gibi semptomlar görülebilir. Erken teşhis ve tedavi, özellikle antiviral ilaçlar, önemlidir. Ancak, bazı durumlarda beyin hasarı kalıcı olabilir.
Zatürre ve Orta Kulak Enfeksiyonu
Kızamık hastalığı, bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerde zatürre ve orta kulak enfeksiyonu gibi ciddi komplikasyonların gelişme riskini artırır. Zatürre, akciğerlerin enfeksiyonudur ve kızamık nedeniyle akciğerlerdeki iltihaplanma riski yüksektir. Ortalama kulak enfeksiyonu ise kulak kanalındaki enfeksiyon nedeniyle ortaya çıkan acı, duyma kaybı ve ateş gibi semptomlara neden olabilir. Kızamık hastalığından sonra zatürre veya orta kulak enfeksiyonu semptomları gelişirse, tedaviye hemen başlamak önemlidir. Bağışıklık sistemi zayıf olan kişilerin enfeksiyonlardan korunmak için daha özenli olması ve doktorlarının önerilerini takip etmesi gerekir.
Kızamığın Tedavisi
Kızamık tedavisinde temel yaklaşım hastanın bağışıklık sisteminin virüsle savaşmasıdır. Kızamık hastalığına özel bir tedavi yoktur. Hastalar semptomatik tedavi ile desteklenir. Ateş düşürücü ilaçlar, anti-inflamatuar ilaçlar ve öksürük kesiciler tedaviye dahil edilebilir. Hasta kendini rahat hissetmek için bol sıvı almalı, dinlenmeli ve beslenmeye dikkat etmelidir. Kızamık hastalığı başlamadan önce aşılama yapılması çok önemlidir. İlk doz aşı bebeklik döneminde verilmeli ve ikinci doz aşı da ilerleyen yaşlarda yapılmalıdır.
Kızamıktan Nasıl Korunulur?
Kızamık hastalığından korunmak için en etkili yöntem, aşılama ve bağışıklık sistemini güçlendirme yöntemleridir. Bebeklik döneminde ilk aşı yapılmaktadır ve ardından ilerleyen yaşlarda ikinci doz aşısı uygulanmalıdır.
Aşılama sayesinde kızamık hastalığından korunmanın yanı sıra, hastalığın yayılma riski de azaltılmaktadır. Unutulmamalıdır ki, hiçbir tedavi yöntemi kızamık hastalığının etkilerini tamamen ortadan kaldıramaz. Bu nedenle aşılama bebeğin ilk 6 ayından sonra hemen yapılmalıdır.
Bazı durumlarda aşılamaya rağmen kızamık hastalığına yakalanmak mümkündür. Bu nedenle, hasta kişilerden uzak durmak ve hijyen konusunda önlemler almak da kızamık hastalığından korunmanın bir diğer yolu olabilir. Ayrıca, seyahat edeceğiniz yerlere gitmeden önce gerekli aşıları yaptırdığınızdan emin olmalısınız.
