Kan uyuşmazlığı, aynı kan grubuna sahip olmayan ebeveynlerin birleşmesi sonucunda bebekte oluşan bir durumdur. Kısaca, anne ve baba farklı kan gruplarına sahipse bu durum ortaya çıkabilir. Kan grupları A, B, AB ve 0 olmak üzere dört gruba ayrılmaktadır. A kan grubu, içinde A antijeni olan ve B antijenini içermeyen kan grubudur. B kan grubu ise içinde B antijeni olan ve A antijenini içermeyen kan grubudur. AB kan grubunda, hem A hem de B antijenleri bulunmaktadır. 0 kan grubu ise hiçbir antijen içermeyen kan grubudur.
Kan Grupları Nelerdir?
Kan grupları insanlarda bulunan belirli antijen kombinasyonlarına göre sınıflandırılır. Toplamda dört farklı kan grubu mevcuttur; A, B, AB ve 0. A antijenini içeren kanlara A kan grubu denirken, B antijenini içeren kanlar B kan grubunu oluşturur. Hem A hem de B antijenlerini içeren kanlar AB kan grubudur. Son olarak, hiçbir antijeni içermeyen kanlar da 0 kan grubuna aittir.
A Kan Grubu
A kan grubu, insanların kanlarında A antijenini taşıdığı ve B antijenini taşımadığı bir kan grubudur. Bu nedenle, A kan grubu olan bir kişi, yalnızca A kanı veya 0 kan grubu olan bir kişiden kan nakli alabilir. B veya AB kan grubuna sahip insanlarla kan uyuşmazlığı ortaya çıkabilir ve kan nakli yapmak mümkün olmayabilir. Ayrıca, A kan grubu olan bir kişinin plazmasında Anti-B antikorları bulunur, bu antikorlar B kan grubuna sahip insanların kanlarında bulunan B antijenlerine karşı tepki verebilir. Bu nedenle, A kan grubu olan bir kişinin B kan grubuna sahip bir kişiden kan alması kan uyuşmazlığına neden olabilir.
B Kan Grubu
B kan grubu, vücutta B antijenini taşıyan ve A antijenini içermeyen bir kan grubudur. B kan grubuna sahip kişiler, B antijenine karşı bağışıklık kazandığından, B kan grubu dışındaki kan gruplarından alınan kan ürünlerine karşı antikorlar üretebilirler. Bu nedenle, B kan grubuna sahip kişilerin B kan grubuyla uyumlu kan ürünlerini aldığından emin olmaları gerekir.
B kan grubu, diğer kan gruplarına göre daha nadir bir kan grubudur ve dünya nüfusunun sadece %10’u tarafından paylaşılır. B kan grubuna sahip kişilerin, kan uyuşmazlığı durumunda dikkatli olmaları önemlidir.
AB Kan Grubu
AB kan grubu, A ve B kan gruplarının antijenlerini içeren tek kan grubudur. Bu nedenle, AB kan grubuna sahip bireylerin kanları her iki antijenle de uyumludur ve tüm kan gruplarına yapabilecekleri kan bağışı yapabilirler.
AB kan grubuna sahip bireyler, kan transfüzyonu gerektiren durumda nadir rastlanan bir kan grubuna sahip oldukları için diğer kan gruplarına göre bir avantaj elde ederler. Ancak bu kan grubuna sahip olmak, kan uyuşmazlığı riskini artırabileceğinden, potansiyel anne adaylarının bu durumu doktorlarına bildirerek gerekli önlemleri almaları önemlidir.
0 Kan Grubu
0 kan grubu, A ve B antijenlerini içermeyen tek kan grubudur. Bu nedenle universal kan verici olarak kabul edilir. 0 kan grubuna sahip kişiler, herhangi bir kan grubuna kan verebilirler, ancak yalnızca 0 kan grubundan kan alabilirler. 0 kan grubu olan kişilerin kan plazmasında antikorlar bulunur, bu nedenle diğer kan gruplarına ait kan alımı 0 kan grubu kişileri için daha risklidir. 0 Rh negatif kan grubu olan kadınlar, Rh pozitif bebekler doğurduklarında kan uyuşmazlığı sorunu yaşayabilirler.
Kan Uyuşmazlığı Neden Olur?
Kan uyuşmazlığı, farklı kan gruplarına sahip anne ve babanın çocuklarındaki kanın birbirine uymamasıdır. Eğer anne ve babanın kan grupları birbirinden farklıysa, bebekte kan uyuşmazlığı riski ortaya çıkabilir. Bu durumda, anne ve bebek arasındaki kan gruplarının uyumsuz olma ihtimali yüksektir. Bebek, anneden alınan antikorlarla boğuşurken, vücutta hasarlı kırmızı kan hücreleri artar ve akciğerlere zarar verebilir. Bu nedenle, kan grubunun belirlenmesi ve uyuşmazlığı önlemek için anne ve bebek takibi önemlidir.
Kan Uyuşmazlığının Belirtileri Nelerdir?
Kan uyuşmazlığı, bebeklerde ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Bu nedenle, ailenin kan gruplarına dikkat etmesi gerekmektedir. Kan uyuşmazlığı belirtileri bebeklerde farklı şekillerde görülebilir. Bebeklerde hüzünlü ifade, sarılık, ciltte renginde değişiklik, anemi ve ödeme bağlı şişme olabilir. İlk aylarda bebeklerde bu belirtilerin görülmesi durumunda hemen bir uzmana başvurulması gerekmektedir. Kan uyuşmazlığı tedavi edilmediği takdirde bebeklerin ölümüne kadar ilerleyebilir.
Bu nedenle bebeklerde meydana gelen bu belirtiler hafife alınmamalı ve doktor kontrolünden geçirilmelidir.
Kan Uyuşmazlığı Nasıl Tedavi Edilir?
Kan uyuşmazlığı tedavisi için bebek hastaneye yatırılır ve kan değişimi yapılır. Bu işlemde bebeğin kanındaki hasarlı kan hücreleri alınarak sağlıklı kan hücreleri ile değiştirilir. Kan değişimi işlemi, kan grubu ve antikor düzeyi kontrol edilerek yapılır. Bebeğin ishal, kusma ve kanama gibi komplikasyonlar yaşaması muhtemel olduğu için özel bakım gerektirir.
Ayrıca, bebeğin solunumunu ve kan basıncını izlemek için gereken tıbbi müdahaleler yapılır. Tedavi sürecinde bebeğin takibi ve doğru bir şekilde tedavi edilmesi oldukça önemlidir. İşlem sonrası bebeğin iyileşmesine kadar düzenli kontrol ve bakım altında tutulması gerekir.
